Wennen in je nieuwe land

Hoe kun je het beste wennen in je nieuwe land, bijvoorbeeld Hongarije? Adriana Slager vertelt wat zij heeft geleerd op dit gebied in de 25 jaar dat zij in Hongarije woont. ‘Ik schrijf er voor de zekerheid bij dat ik geen betweter ben. Ik weet lang niet alles, en er valt voor mij ook nog veel te leren,’ aldus Adriana. ‘Ik wil graag een positief geluid laten horen. Hier een paar dingen die wij hebben geleerd:’

Wat je thuis niet kunt, kun je ergens anders ook niet
Die raad kregen we al voordat we vertrokken. Ik kon het thuis best, dacht ik… Thuis had ik weinig getuinierd, maar in het dorp waar we gingen wonen, hadden we een grote ongebruikte achtertuin vol met stenen. De buren moesten erg lachen toen ik de stenen eruit spitte en er een moestuin van maakte. “Dat doet niemand,” zeiden ze, “de grond is daar niet geschikt voor.” Een paar maanden later had ik prachtige spruiten en tomaten; de rest was opgegeten door slakken. Toen ging het regenen, en de slecht onderhouden beek stroomde over in het dorp. De hele achtertuin stond onder water. Omdat dit water vervuild was, mocht je daarna niks meer uit de tuin eten. De wijze les? Had ik maar even doorgevraagd aan de buren. Dit bleek niet voor het eerst te gebeuren.

Zie anders als anders, en niet als verkeerd
Weer zo’n wijze les die we leerden voordat we vertrokken. Natuurlijk denk je dan: logisch. En dan zie je al die gekke en, in jouw ogen, domme gewoontes hier, en erger je je kapot. Hmmm, hoe was het ook alweer? Na 25 jaar in Hongarije heb ik deze les opnieuw nodig als we naar Nederland gaan. Oordeel niet te snel. Dat mensen dingen anders doen, heeft met heel veel zaken te maken. Daar hoef je geen waardeoordeel over te hebben. Pas je aan in plaats van kritiek te hebben.

De taal leren betekent niet dat je de Hongaren begrijpt
Het is een geweldige eerste stap als je kunt communiceren, maar om echt te begrijpen wat er hier in de mensen omgaat, heb je meer nodig dan de taal. Dit punt zal niet iedereen interesseren, vooral niet als de taal al een onoverkomelijke drempel is. Maar als je verder wilt komen, is het goed om Hongaarse geschiedenis te leren, de verplichte literatuur te lezen die kinderen op school krijgen, veel met mensen te praten en vooral te luisteren. Begrijpen hoe kinderen op school les krijgen en worden behandeld, helpt bijvoorbeeld om te snappen waarom ze op latere leeftijd vaak niet snel openlijk kritiek durven geven in oneerlijke situaties.

Besef dat je te gast bent
Je bent niet meer of beter dan een Hongaar. Je hebt een andere achtergrond, misschien meer geld, en kunt daar misschien anderen mee helpen. Maar je mist vaak de fijnzinnigheid, het invoelingsvermogen, om te weten waar je echt mee helpt en waar je mensen mee beledigt. Echte vrienden maak je niet met geld en cadeautjes, ook hier niet. Waarmee ik niet wil zeggen dat je niemand mag helpen…

Wees vriendelijk en geduldig
Blijf groeten, ook als ze jou niet groeten. Slik even als je een rotopmerking krijgt of genegeerd wordt vanwege je buitenlander-zijn. Probeer je te verplaatsen in een buitenlander in Nederland en bedenk hoe je tegen hen aankijkt. Over het algemeen is Hongarije een zeer vriendelijk land voor Nederlanders, maar je hebt geduld en liefde nodig, en niet te lange tenen, om echt geaccepteerd te worden.

Temper je directheid
Over het algemeen zijn we als Nederlanders heel direct. Als je Hongaren beter kent, zijn ze dat vaak ook. Maar in eerste instantie kun je mensen hiermee afschrikken. Je hoeft niet altijd meteen je mening te geven; soms kan het geen kwaad om even te slikken en te zwijgen als je het ergens niet mee eens bent. Natuurlijk hoef je niet altijd te zwijgen als er onrecht gebeurt, maar iets langer nadenken voordat je wat zegt, kan meestal geen kwaad. Dit is een van de punten die ik zelf heel moeilijk vind, vooral als ik vind dat ze mijn dochter op school niet juist behandelen…

Onder de mensen komen
Ga naar feesten in je dorp of stad. Laat je gezicht zien, ook als je er geen zin in hebt. Als je ervan houdt, kun je naar de kroeg gaan of een gebakje eten in de cukrászda. Je kunt lid worden van de bibliotheek, naar de kerk gaan of je aansluiten bij een plaatselijke club of vereniging. Probeer onder de mensen te komen, ook al is dat in het begin best eng.

Praat zachter
Tot slot: praat niet zo hard in winkels en op straat. Dit geldt niet voor iedereen, maar toch…

Tekst: Adriana Slagter
Foto: Eric Jan van Dorp