Parttime werken niet overal vanzelfsprekend

Wie vanuit Nederland droomt van een bestaan onder de zon of tussen de bergen, doet er goed aan om zich niet alleen te verdiepen in het klimaat, de huizenprijzen en het lokale eten, maar ook in de werkcultuur van het land van bestemming. Want wie denkt dat de Nederlandse gewoonte van parttime werken overal in Europa gangbaar is, komt bedrogen uit.

Nederland: koploper parttime
Het nieuwe kaartje van Eurostat (2024) maakt iets opvallends zichtbaar: Nederlanders werken gemiddeld slechts 32,1 uur per week. Daarmee is Nederland het land met de laagste gemiddelde werkweek binnen de EU. Alleen in Noorwegen (33,7 uur) en Denemarken en Duitsland (33,9 uur) komen we enigszins in de buurt. In vrijwel alle andere Europese landen ligt het aantal gewerkte uren aanzienlijk hoger. Het EU-gemiddelde is 36 uur, wat betekent dat veel landen (met name in Centraal Europa en de Balkan, maar ook Portugal, daarboven zitten. In landen als Bulgarije (39,0), Griekenland (39,8) en Servië (41,3) is het werken van een voltijdse werkweek – en soms nog meer – eerder regel dan uitzondering. Turkije spant de kroon met een gemiddelde werkweek van 43,1 uur!

Een andere werkcultuur
Nederland kent een unieke werkcultuur waarin deeltijdwerken breed geaccepteerd is – vooral onder vrouwen, ouders en 50-plussers. In andere Europese landen wordt deeltijdwerk echter nog vaak geassocieerd met een bijbaan, economische noodzaak of tijdelijke situaties. In landen als Turkije (43,1 uur) of Servië (41,3 uur) is het zelfs gebruikelijk dat mensen structureel méér dan veertig uur per week werken.

Wie dus als Nederlander verwacht overal in Europa moeiteloos een part time baan te vinden, komt al snel van een koude kermis thuis.

Wat betekent dit voor emigratieplannen?
Als je als toekomstig emigrant parttime wilt blijven werken, moet je hier op tijd over nadenken. De kans dat je in een ander Europees land een reguliere parttimebaan vindt die ook nog voldoende oplevert om van te leven, is klein. Daar komt bij dat sociale voorzieningen en belastingregels vaak niet zijn ingericht op deeltijdwerkers.

Je kunt hier als volgt op anticiperen:
Kies voor zelfstandig ondernemerschap. Als freelancer, zzp’er of online ondernemer bepaal je zelf hoeveel je werkt. Zeker als je in een sector zit waar vraag naar is (zoals IT, taalonderwijs of zorg op afstand), is dit een realistisch scenario.

Werk deels voor de Nederlandse markt. Steeds meer mensen wonen in het buitenland, maar behouden (deels) hun Nederlandse opdrachtgevers. Dit biedt stabiliteit en maakt het makkelijker om parttime te werken.

Stel je verwachtingen bij. Wie in een land wil integreren, zal zich ook deels moeten aanpassen aan de lokale werkcultuur. Dit betekent soms gewoon: voltijds werken, zeker in de eerste jaren.

Onderzoek het arbeidsrecht goed. Sommige landen kennen strikte regels over het minimumaantal uur in een contract of bieden weinig bescherming bij deeltijdwerk. Laat je vooraf juridisch goed informeren.

Tot slot
Emigreren is niet alleen een avontuur van land en landschap, maar ook van normen en verwachtingen. Waar wij in Nederland gewend zijn aan een ‘veel tijd naast werk’, is werk in veel landen nog steeds de kern van het bestaan. Dit betekent niet dat je je droom moet opgeven – maar wel dat je hem goed moet voorbereiden. Dan kun je straks met een gerust hart genieten van je nieuwe leven, zonder dat je verrast wordt door een werkweek van meer dan 32 uur.