Finland voor beginners

Finland is opnieuw uitgeroepen als het land waar de inwoners het gelukkigst zijn. Dat maakt het direct een interessant land om naartoe te emigreren. Maar wat weten we eigenlijk van Finland? Hier een kort lesje Finland voor beginners.

De Republiek Finland is een staat in Noord-Europa met 5,5 miljoen inwoners. Finland grenst in het oosten aan Rusland, in het noorden aan Noorwegen en in het noordwesten aan Zweden. Ten zuiden wordt het van Estland gescheiden door de Finse Golf. Ten westen ligt de Botnische Golf en ten zuidwesten de Oostzee aan de overkant waarvan weer Zweden ligt.
De hoofdstad is Helsinki, en de op een na grootste stad en stedelijk gebied is Tampere, dat ongeveer 180 kilometer ten noorden van Helsinki ligt.
Het land is een democratische republiek met een gekozen president. Finland maakt deel uit van de Europese Unie. Het is sinds 2023 lid van de NAVO na lang een politiek van neutraliteit te hebben gevolgd.

Geschiedenis
Het gebied dat nu bekendstaat als Finland, werd kort na het Weichselien, rond 8500 v. Chr. , voor het eerst bewoond door mensen van de Suomusjrvicultuur. Finland was een deel van het Zweedse Rijk van 1200 tot 1809. In 1809 werd Finland veroverd door Rusland, met een personele unie tot gevolg tussen de twee landen. In 1917 verklaarde Finland de onafhankelijkheid, in 1918 werd die erkend. De Finse Burgeroorlog van 1918 werd gevoerd door de rode socialisten gesteund door de Russische communisten en de witte conservatieven gesteund door het Duitse Rijk. De conservatieven wonnen de oorlog, en vestigden een constitutionele democratie. Tijdens de zogenaamde Winteroorlog eind november 1939 tot medio maart 1940 werden de Finnen door hun grote buur de Sovjet-Unie aangevallen. Deze oorlog resulteerde in grote militaire verliezen voor Rusland. Finland wist weliswaar zijn onafhankelijkheid te bewaren, maar werd wel verplicht om enkele grensstreken aan de Sovjet-Unie over te dragen.

Geografie
Finland wordt wel het land van de duizend meren genoemd in werkelijkheid zijn er ongeveer 168. 000 meren. Het grootste meer is het Saimaameer. In het zuidoosten is het land bespikkeld met ontelbare meren en meertjes.
Finland kan worden onderverdeeld in drie belangrijke geografische streken. In het zuiden en het westen ligt een laagliggende kuststrook 30 – 130 kilometer breed, waar de meeste van de belangrijkste steden van het land, waaronder de hoofdstad Helsinki, zich bevinden en veel van zijn akkerland ligt. De kuststrook gaat langzaam over in een enorm bebost binnenlands plateau, de Finse Merenvlakte gemiddelde hoogte 90 – 180 meter. In dit gebied liggen ongeveer 60. 000 meren, waarvan vele door korte rivieren, beken en kanalen worden verbonden en zo waterwegen vormen die door de beroepsvaart worden gebruikt. De derde streek van het land ligt ten noorden van de noordpoolcirkel en maakt deel uit van Lapland Fins, Lappi.

Steden
De relatief kleine bevolkingsomvang en de lage bevolkingsdichtheid van Finland komt ook tot uiting in de steden van het land. Deze zijn gering in aantal en relatief klein van omvang. De hoofdstad Helsinki is met circa 610. 000 inwoners met afstand de grootste stad van het land. In het stedelijk gebied van Helsinki wonen ruim 1,5 miljoen mensen, ruim een kwart van de totale bevolking. De steden Tampere en Turku hebben elk een agglomeratie van ongeveer 300. 000 inwoners. Stedelijke gebieden met rond de 100. 000 inwoners zijn Oulu, Lahti, Kuopio en Jyvskyl. Andere Finse steden van betekenis zijn Joensuu, Kotka, Lappeenranta, Pori, Rovaniemi, Seinjoki en Vaasa. Opvallend is de vrij grote ruimtelijke spreiding van de Finse steden, hoewel ze bijna alle in het zuidelijk deel van het land liggen. De bebouwing van kleinere steden en dorpen in het noorden van Finland is grotendeels in de oude staat gebleven van 1800 en daarvoor.

Klimaat
Finland heeft een vochtig continentaal klimaat met korte warme zomers en lange, koude winters. De neerslag valt in alle maanden van het jaar in vorm van regen, hagel en sneeuw. In het zuiden zijn de zomers warmer dan op deze hoge breedtegraad verwacht mag worden. De temperatuur kan oplopen tot meer dan 30 C. Dit komt door hogedrukgebieden die tijdens de zomer vanuit de Russische steppe richting Scandinavië trekken.

Economie
De bosbouw blijft in Finland een economische sector van belang Traditioneel was Finland een landbouwland, maar het land besteedde na de Tweede Wereldoorlog veel aandacht aan zijn industrialisatie. Tegen het eind van de 20e eeuw waren industriële productie, de dienstensector, de handel en de vervoerssector de grootste segmenten van de economie, terwijl de landbouw plus bosbouw en visserij minder dan 10 procent van werkgelegenheid en het bruto binnenlands product vertegenwoordigde. De dienstensector heeft zich in Finland laat ontwikkeld maar biedt vandaag de dag de meeste werkgelegenheid in het land 65 procent van de werkzame beroepsbevolking is in deze sector actief. Te noemen vallen met name de detailhandel, die in Finland grootschalig en efficint opereert en het bank- en verzekeringswezen.

Verkeer
De belangrijkste luchthaven van Finland is Helsinki-Vantaa. Dit is niet alleen de thuishaven van de nationale luchtvaartmaatschappij Finnair maar ook een belangrijke hub voor binnenlandse en intercontinentale vluchten. Finnair is een belangrijke speler in het Europees-Aziatisch vliegverkeer. De maatschappij vliegt van verschillende Europese bestemmingen naar de luchthaven om ze met lange-afstandvluchten verder te vervoeren. De Finse bevolking is erg geconcentreerd rond de hoofdstad Helsinki en het vervoersnetwerk eveneens. De nationale spoorwegmaatschappij is de VR Group en het meeste reizigersverkeer vindt plaats op het uitgebreide netwerk in de agglomeratie Helsinki.

Bestuur
Finland wordt geregeerd volgens de oorspronkelijk uit 1919 stammende maar in 2000 herziene grondwet. Het staatshoofd van Finland is de president, die via volksstemming voor een termijn van zes jaar wordt gekozen. De president is bevelhebber en leider van de strijdkrachten, speelt een belangrijke rol in buitenlandse zaken, en kan aanzienlijke invloed op wetgevende kwesties hebben. De wetgeving wordt behandeld door het eenkamerparlement Eduskunta, waarvan de 200 leden gekozen worden voor een termijn van vier jaar door een systeem van evenredige vertegenwoordiging. Alle Finnen die minstens 18 jaar oud zijn kunnen stemmen.

Onderwijs
Finse kinderen gaan op een leeftijd van zes of zeven jaar naar de basisschool, die peruskoulu Fins of grundskola Zweeds heet en die negen jaar duurt. De basisschool is geheel gratis, ook de maaltijden en de gezondheidszorg. De school neemt vooral op het platteland een belangrijk deel van het sociale leven van de leerlingen in, mede dankzij allerlei schoolclubjes. Vanaf hun zevende jaar starten de meeste leerlingen met het leren van de tweede landstaal. Na de basisschool kunnen de leerlingen ze zijn dan ongeveer zestien jaar in principe gaan werken, maar de meesten kiezen voor een vervolgopleiding.

Tekst: Eric Jan van Dorp
Foto: Unsplash.com