* Dossier Emigreren naar Zweden *

Het meest populaire Scandinavische land bij Nederlanders is al jaren Zweden, enorme land dat zich van noord naar zuid uitstrekt. Het bovenste deel ligt boven de poolcirkel, heeft een fascinerende natuur, maar is natuurlijk het grootste deel van het jaar erg koud. Met Stockholm, Götenborg en Malmö als enige echte grote steden, bestaat het land vooral uit uitgestrekte gebieden met, rijdend van zuid naar noord, steeds minder bevolkingsdichtheid. De ruim voor handen zijnde vrijwel ongerepte natuur, de lage huizenprijzen, vriendelijke bevolking en de goed georganiseerde Zweedse maatschappij maken Zweden geliefd.

Belastingen
Ga je wonen en ook werken in Zweden, dan moet je voortaan ook in Zweden inkomstenbelasting gaan betalen. Heb je nog inkomen (uit een woning of pensioen bijvoorbeeld), dan zal je daar in Nederland belasting over moeten betalen.
Komt al je inkomen of een groot deel ervan uit Nederland, dan is er weliswaar sprake van emigratie, maar kun je belasting en sociale premies in Nederland blijven betalen. Er is namelijk door de EU afgesproken dat iemand in principe sociaal verzekerd is in het land waar hij/zij werkt. Omdat voor iedereen de situatie weer anders zal liggen (wel of niet een huis in Nederland aanhouden, wel of niet inkomsten uit Nederland behouden, etc.) is het daarom zaak dat je eerst contact op met de Nederlandse Belastingdienst om precies uit te laten zoeken wat jouw fiscale status zal en kan worden.
De belastingdruk (de belastingbetaling in procenten van het totale inkomen) in Zweden is hoger dan in Nederland. Daar staat natuurlijk wel tegenover dat voor zaken als gezondheidszorg en onderwijs vrijwel gratis zijn in Zweden.

Werk zoeken
Een sollicitatieprocedure in Zweden verschilt niet heel veel met die je in Nederland gewend bent. Beschikbare banen kun je vinden via de site van het Arbetsförmedlingen (het arbeidsbureau) of via internationaal georiënteerde uitzendbureaus. Ook de website van EURES is een aanrader. Maak altijd een LinkedIn-profiel aan en kijk of je bedrijven via dit sociale netwerk kan benaderen. Uiteraard kun je ook open sollicitaties sturen, het liefst wel in het Zweeds, maar het Engels wordt door de meeste Zweden ook goed beheerst. Veel Zweedse bedrijven zullen niet standaard op sollicitatiebrieven of e-mails reageren. Het is dus aan te raden om na te bellen om te informeren of je brief in behandeling is genomen.

Een eigen bedrijf
Veel emigranten die naar Zweden gaan, starten er een eigen bedrijf. Voor een groot aantal bedrijven moet een aparte vergunning aangevraagd worden om de werkzaamheden te mogen verrichten. Het is daarom handig om dit van tevoren al uit te zoeken, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je aan de slag gaat. Houd in je achterhoofd dat bij sommige aanvragen het vrij lang duurt voordat ze goedgekeurd worden. Je mag officieel niet beginnen voordat alle vergunningen zijn verleend.
Je nieuwe bedrijf kun je aanmelden bij Bolagsverket (dienst voor bedrijfsregistratie). Hier moet je een registratiebewijs aanvragen dat je weer nodig hebt voor de belastingdienst. Ook via de Nederlandse Kamer van Koophandel kun je al contact leggen met de Zweedse variant om dingen vanuit Nederland op te starten.

Een woning kopen
Woningen zijn in Zweden, behalve in de centra van grotere steden, voor Nederlandse begrippen vaak goedkoop. Een mooi huis in een dorp met een flinke lap grond er omheen voor nog geen ton is geen uitzondering. Staar je echter niet blind op die mooie prijs, maar kijk ook wat de afstand tot belangrijke voorzieningen (winkels, huisarts, scholen, ziekenhuis) is en laat de staat van het huis goed controleren. Veel huizen in Zweden zijn van hout gemaakt en lijken er in eerste instantie goed bijgehouden uit te zien, maar de staat van de fundering onder de grond is voor de leek niet zichtbaar.
Bij het aankopen van een huis in Zweden moet je een paar dingen in het achterhoofd houden. Zo kun je bijvoorbeeld geen optie op een huis nemen. Ook is het niet ongebruikelijk om verschillende geïnteresseerden tegen elkaar op te laten bieden om een zo hoog mogelijke verkoopprijs te krijgen. Laat je daardoor niet gek maken en houd je aan je budget. Veilingen van huizen komen redelijk vaak voor in Zweden. Je weet hierbij niet wat de anderen geboden hebben en de verkoper beslist met wie hij uiteindelijk in zee gaat. Als je bod geaccepteerd wordt, moet je direct een handtekening onder het koopcontract zetten en ook een aanbetaling van tien procent doen. Totdat alles volledig rond is, heeft de verkoper nog steeds het recht om ook met andere potentiële kopers in zee te gaan. Alle witgoedapparaten (wasmachine, droger, koelkasten, vriezer en vaatwasmachine) zijn inbegrepen bij de verkoop van het huis. Dat kan je dus verhuiskosten schelen.

Een woning huren
Huren van een woning gaat in Zweden in sommige gevallen anders dan in Nederland. Je koopt je in bij een vereniging van eigenaren en vervolgens maak je deel uit van die corporatie en heb je bewoningsrecht (bostadsrätt) om in een appartement te wonen dat onder beheer valt van de vereniging. Je betaalt naast een bedrag om lid te worden vervolgens iedere maand huur aan de vereniging. Als je besluit om te gaan verhuizen kun je jouw bostadsrätt weer verkopen aan de volgende huurder.
Het is echter ook steeds vaker mogelijk om via een woningbouwvereniging of privé-aanbieders een woning of appartement te huren. Het gemakkelijkste kun je daarvoor de plaatselijke gemeente of lokale kranten raadplegen.

Onderwijs
Kinderen tussen de 1 en 5 jaar kunnen naar het kleuteronderwijs, Förskolen genaamd. Daarna gaan ze door naar een introductiejaar, de Förskoleklass. Dit is een schoolvorm kinderen spelenderwijs schoolrijp worden gemaakt. Förskoleklass is een vrijwillige schoolvorm, maar de meeste zesjarigen in Zweden gaan er naartoe. Iedere gemeente is ook verplicht om het aan te bieden. Pas bij zeven jaar is een kind leerplichtig en gaat het naar de basisschool (Grundskolan). Tot hun zestiende zitten de kinderen zoals in Nederland in klassen met hun leeftijdsgenootjes. De lestijden kunnen per gemeente afwijken, maar over het algemeen begint de school rond acht uur ‘s morgens en duren de lessen tot twee uur ‘s middags. Omdat veel ouders in Zweden allebei werken is er overal naschoolse opvang geregeld, waar de meeste kinderen dan ook naar toe gaan.
Na de Grundskolan volgt het Gymnasium, maar deze valt niet meer onder de leerplicht. Leerlingen kunnen kiezen uit achttien verschillende richtingen: twaalf in het beroepsonderwijs en zes ter voorbereiding op de universiteit of hogeschool.

Vestigen in Zweden
Als EU-burger mag je je zonder problemen vestigen in Zweden, maar moet je wel het land binnenkomen met een lopende zorgverzekering en een vorm van inkomen. Heb je eenmaal werk in Zweden dan word je automatisch aangesloten op het Zweedse zorgstelsel en kan je Nederlandse zorgverzekering worden opgezegd.
Meld je bij aankomst direct aan bij een kantoor van Skatteverket (Belastingdienst) in de gemeente waar je je gaat vestigen, om je in te schrijven in het bevolkingsregister. Je ontvangt dan binnen twee weken een persoonsnummer. Dit nummer heb je vrijwel overal nodig en is dus heel belangrijk. Met het nummer kun je je vervolgens ook inschrijven bij de Försäkringskassan, die is vergelijkbaar met de Sociale Verzekeringsbank in Nederland.

De kosten van een verhuizing
Zweden is goed te bereiken vanuit Nederland en het transport kan over de weg. Toch zal een gemiddeld Nederlands huishouden moeten rekenen op zo’n 6.000 tot 8.500 euro aan verhuiskosten. Het is afhankelijk van de grootte van je inboedel, de tijdsdruk, de precieze bestemming en eventuele extra services, zoals het inpakken en uitpakken of het demonteren en monteren van zaken.

Voorbereiden op de emigratie
Een belangrijke tip voor alle emigranten in spé: lees je zoveel mogelijk in. Leer van de fouten die anderen gemaakt hebben en verzamel alle, maar dan ook echt alle, tips die je kunt krijgen. Over Emigreren naar Zweden zijn veel ervaringsverhalen geschreven en gepubliceerd. Kijk hier naar het overzicht van alle Zweden-boeken en probeer als het kan ze allemaal te lezen.

Tekst: Eric Jan van Dorp
Foto’s: Unsplash