De kleurrijke traditie van Zweedse huizen

Als je ooit door het prachtige Zweedse platteland hebt gereden, heb je ongetwijfeld de charmante houten huizen opgemerkt, geschilderd in levendige en karakteristieke kleuren. Deze traditionele kleuren zijn niet alleen mooi om te zien, maar hebben ook historische, praktische en esthetische redenen achter hun keuze. Hier zijn enkele van de meest iconische kleuren en hun namen, mocht je ooit zelf een huis willen verven in deze authentieke stijl.

Falurood
Falurood, ook bekend als “Falu Rödfärg,” is een iconische verf die diepgeworteld is in de Zweedse cultuur en architectuur. Deze dieprode kleur, die vaak te zien is op houten huizen in het Zweedse platteland, vindt zijn oorsprong in de kopermijn van Falun in de regio Dalarna. Al in de 16e eeuw begon men de bijproducten van de koperwinning, zoals ijzeroxide, te gebruiken om verf te maken. Deze verf gaf houten huizen een rijke, beschermende kleur die leek op bakstenen, destijds een symbool van welvaart en status.

Falurood staat niet alleen bekend om zijn esthetische waarde, maar ook om zijn functionele eigenschappen. Het biedt uitstekende bescherming tegen de elementen, is ademend, waardoor schimmelvorming wordt verminderd, en vereist minimaal onderhoud. Bovendien is het een milieuvriendelijke verf, geproduceerd uit natuurlijke materialen. Cultureel gezien is falurood een symbool van Zweedse traditie en identiteit. De kleur is verweven met het Zweedse erfgoed en wordt vaak geassocieerd met het landelijke landschap, waar vele huizen, schuren en bijgebouwen in deze karakteristieke tint zijn geschilderd. Zelfs vandaag de dag blijft falurood populair en wordt het nog steeds volgens het traditionele recept geproduceerd.

Naast falurood zijn ook de kleuren geel en grijs populair in de Zweedse architectuur, met elk hun eigen historische en culturele betekenis. 

Geel
Geel, of “gul” in het Zweeds, is een kleur die vaak wordt gebruikt voor houten huizen in Zweden, vooral in stedelijke gebieden en op het platteland. Gele verf werd oorspronkelijk gemaakt met pigmenten zoals oker, gemengd met lijnolie om een duurzame en rijke kleur te creëren. Deze kleur was geassocieerd met rijkdom en prestige, vergelijkbaar met de functie die falurood diende. Gele huizen werden vaak gezien als een teken van welstand, en de kleur symboliseert zonneschijn en optimisme, wat een aangename sfeer creëert in het vaak koude en donkere Scandinavische klimaat.

Grijs
Grijs, of “grå” in het Zweeds, is een andere kleur die veel voorkomt in de Zweedse bouwstijlen, vooral bij oudere houten huizen en boerderijen. Traditioneel werd grijze verf vaak gemaakt van een mengsel van kalk en as, wat een robuuste en natuurlijke uitstraling gaf. Grijze huizen werden geassocieerd met eenvoud en bescheidenheid, en de kleur werd vaak gekozen door mensen die de voorkeur gaven aan een ingetogen esthetiek. In moderne tijden blijft grijs populair vanwege zijn tijdloze en veelzijdige karakter, dat goed past bij de natuurlijke omgeving van Zweden.

Net als falurood dragen zowel geel als grijs bij aan het iconische beeld van Zweedse landschappen en architectuur. Geel wordt vaak gezien in charmante stadjes en dorpen, waar het een warm contrast biedt met de groene natuur. Grijs, daarentegen, past perfect bij het ruige landschap en weerspiegelt een gevoel van rust en soberheid. Beide kleuren hebben, net als falurood, hun eigen plaats in de Zweedse cultuur en dragen bij aan de unieke visuele identiteit van het land.

Moderne Verf
Tegenwoordig wordt niet alleen de traditionele verf zoals falurood, maar ook veel moderne verven gebruikt om huizen in Zweden in kleuren zoals geel, grijs en rood te schilderen. Moderne verven, gemaakt van synthetische pigmenten en bindmiddelen zoals acryl of latex, hebben echter niet altijd dezelfde ademende eigenschappen als traditionele verf. Dit kan leiden tot een verminderde ademendheid, waardoor vocht minder goed uit het hout kan ontsnappen, wat op lange termijn houtrot kan veroorzaken. Hoewel moderne verven aantrekkelijk kunnen zijn vanwege hun kleurvastheid en gebruiksgemak, missen ze soms de duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van traditionele verven, wat kan leiden tot meer onderhoud.

Voor wie de authentieke uitstraling en eigenschappen van traditionele Zweedse verf wil behouden, blijft het gebruik van de originele verf de beste keuze.

Tekst: Karin Wouters
Foto: Uitgeverij Grenzenloos