Scandinavië is een bekende term, maar vaak wordt de naam niet goed toegepast. Scandinavië omvat drie landen: Zweden, Noorwegen en Denemarken. Deze landen delen een gezamenlijke geschiedenis, taalverwantschap en culturele overeenkomsten. De term “Scandinavië” verwijst vaak naar deze drie landen vanwege hun geografische ligging op het Scandinavische schiereiland en hun gedeelde Germaanse erfgoed.
Welke landen horen niet bij Scandinavië, maar liggen er dichtbij?
Andere Noord-Europese landen zoals Finland, IJsland en de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) worden vaak ten onrechte tot Scandinavië gerekend. Deze landen hebben wel banden met de regio, maar behoren officieel niet tot Scandinavië:
• Finland: Ligt naast Zweden en Noorwegen, maar heeft een eigen taal en cultuur die afwijken. Finland wordt vaak bij “Noordse landen” gerekend, maar niet tot Scandinavië.
• IJsland: Historisch en cultureel nauw verbonden met Scandinavië, maar geografisch apart gelegen in de noordelijke Atlantische Oceaan.
• Baltische staten: Hebben historische banden met Zweden en Denemarken, maar hun talen en culturen zijn meer verwant aan andere regio’s.
De bredere term “Noordse landen” (Norden) omvat Zweden, Noorwegen, Denemarken, Finland en IJsland, plus de autonome gebieden Groenland, de Faeröer-eilanden en Åland.
Hoe is de Scandinavische samenwerking ontstaan?
De Scandinavische samenwerking kent diepe historische wortels:
1. Gemeenschappelijke geschiedenis: Vanaf de Vikingen tot de Kalmar-unie (1397-1523), waarin Noorwegen, Zweden en Denemarken politiek waren verenigd, was er sprake van nauwe samenwerking en culturele uitwisseling.
2. Scandinavisme in de 19e eeuw: Tijdens de 19e eeuw ontstond het Scandinavisme, een politieke en culturele beweging die een sterkere samenwerking nastreefde. Deze beweging werd geïnspireerd door gedeelde talen, cultuur en een verlangen naar eenheid in tijden van politieke veranderingen in Europa.
3. Moderne samenwerking: In de 20e eeuw werd de samenwerking versterkt door de oprichting van de Noordse Raad in 1952. Dit samenwerkingsorgaan bevordert onder andere economische, sociale en politieke samenwerking tussen de Noordse landen. Voorbeelden van successen zijn het invoeren van paspoortvrij reizen tussen de landen en gezamenlijke projecten op het gebied van onderwijs, milieu en cultuur.
De samenwerking tussen de Scandinavische landen is uniek vanwege hun sterke culturele en historische banden, gecombineerd met een pragmatische aanpak om regionale kwesties op te lossen.
Tekst: redactie Grenzenloos.nl
Foto: Lukas Seitz via Unsplash